TÜRKİYE İSTANBUL KÜÇÜKÇEKMECE ATAKENT MAHALLESİ

@MUSTAFAYILMAZTOK sûz-nâk şarkı

NARDUGAN BAYRAMI

NARDUGAN,

ÇAM SÜSLEME VE AYAZ ATA

SÜMEROLOG MUAZZEZ İLMİYE ÇIĞ. 

Kabul edilenin tersine çam ağacı süslemenin eski bir Türk geleneği olduğunu savunan Sümerolog Muazzez İlmiye Çığ, bu geleneği Avrupa’ya Türklerin aktardığını belirterek şunları söylemektedir:

“Çam ağacı süslemek tamamıyla bir Türk  geleneğidir. Türk inancında yerin göbeğinden göğe çıkan bir ağacın varlığı kabul edilir. Bu, yaşam ağacıdır. Bu ağaç Sümerlerde de vardır. 

22 veya 23 Aralık’ta güneş daha uzun sürelerle dünyayı aydınlatmaya başlar ve günler uzamaya başlar. Gün ile gece sürekli kavga halindedir. 21 veya 22 Aralık’ta gün geceyi yener. Bunu yeniden doğuş Bayramı olarak adlandıran Türkler, bir bayram olarak kutlar. 

Türkistan’da Akçam denilen bir ağaç varmış ve bu ağaç başka yerde yetişmezmiş. Akçamı getirip eve koyarlar ve akçamın altına o yıl Tanrı onlara güzel şeyler verdi, güzel bir yaşam verdi diye Tanrı’ya hediyeler koyarlar. Dallarına da ertesi yıl için Tanrı’dan diledikleri şeyler, adak olarak istedikleri şeyler için bez ya da kurdela bağlarlar. O günlerde büyük bayram, şenlik yaparlar. Aileler toplanır, büyükler ziyaret edilir, özel yemekler yenilir ve güzel elbiseler giyilir. 

Bu gelenek Türkler yoluyla Avrupa’ya geçmiştir. Konunun Noel’le bir ilgisi yoktur. Hırıstiyan ükeleri son zamanda da bunu da doğrulamaktadır. İznik Konsili’nde (332) pagan geleneği olarak görülen bu geleneği İsa’nın doğuşu (25. Aralık) olarak kabul ederler ve bu gelenek Hıristiyanlara geçer. Ama Hıristiyanlar da ağaç süsleme pek yoktur. Ilk kutlamalar 16. yy’da Almanya’da başladığını biliyoruz. Bu gelenek sonra Fransa’ya ve oradan bütün yeryüzüne yayılır.”

Türkler’de Soğuk Hanı olarak bilinen Ayaz Ata, soğuk havalarda ortaya çıkan ve yoksullara yardım eden biri olarak ünlenmiştir. Türk halkı olan Etrüsklerin dilinde Ays, iye (kutsal/koruyucu ruh) demektir. Aysuna ise,  iye anlamına gelen Ays'ın yani “iyenin” demektir. Etrüskçe Aysuna sözü, günümüze bir kız adı olan Aysun olarak kalmıştır. 

Orta Asya Türk mitolojisinde Ay ışığından yaratıldığına inanılan Soğuk iyesinin adı Ayas'tır ve soğuk havaya neden olduğuna inanılmıştır. Yakıcı soğuk anlamına gelen “ayaz”, Ayın gökte rahtalıkla görüldüğü açık havalarda meydana geldiği için, soğuk havayı Ayas'ın gönderdiği düşünülmüştür. 

Anlaşıldığı kadarıyla antik Türklerin “iye” anlamında kullandıkları Ays sözü, daha sonra Orta Asya'da Soğuk İyesi Ayas'a dönüşmüştür. 

Hıristiyanlıkta bahsedilen Noel'den az bahsedersek kaynaklarda böyle geçmektedir:

Noel (St. Nikolaus), Türkiye'de Likya'da Patara'da 280/286 civarında doğdu ve bugün Kale'de Türkiye'de bulunan Kocademre, Myra'da 345-351 arasında öldü.

Noel (St. Nikolaus) hemen hemen tüm zorluklarda yardımcı olarak kabul edilir. 1555'ten beri, Noel ( St. Nikolaus) çocuklar için bir hediye taşıyıcısı olmuştur. Alıntı.